تاریخچه
بر اساس اسناد موجود نخستین جرقه های تشکیل اولین تشکل صنفی حمل و نقل در سال 1311 به دستور وزیر امور اقتصادی و دارایی در سال 1311 زده شد. در این سال جلسات متعددی با حضور تمام صاحبان و مدیران موسسات حمل و نقل کشور برگزار شد.

هر چند این مذاکرات بدون نتیجه پایان یافت، اما صاحبان و مدیران موسسات حمل و نقل به دلیل رشد روزافزون سطح ارتباطات شرکتهای حمل و نقل ضرورت ایجاد یک تشکل صنفی را احساس کرده و بر این اساس اتحادیه صنف حمل و نقل کل کشور را تاسیس و راه اندازی کردند. این اتحادیه در سال 1331 در اداره ثبت اسناد ثبت شد و پس از مدتی با تصویب قانون اتاق های بازرگانی و اتحادیه های صنفی وابسته به آن، صنف حمل و نقل در ردیف اصناف وابسته به اتاق های بازرگانی قرار گرفت.

تا سال 1367 این تشکلها گرداننده اصلی حمل و نقل کشور بودند ولی در این سال وزارت راه و ترابری با توجه به قانون تغییر نام وزارت راه و ترابری مدعی شد که صنف حمل و نقل متولی حمل و نقل کشور می باشد که همین امر موجب اختلافات بین اتحادیه و وزارت راه و ترابری گردید که در نهایت هیات عالی نظارت با خواسته وزارت راه و ترابری موافقت کرد و صنف حمل و نقل خارج از شمول نظام صنفی گردید و کلیه تصمیم گیریها و امور اجرایی به معاونت حمل و نقل وزارت مذکور واگذار شد و بدین ترتیب عملا تشکلهای صنفی حمل و نقل تعطیل شد.

تشکیل مجدد تشکلهای صنفی
در سال 1371 پیشکسوتان حمل و نقل در تهران بر صدد برآمدند با توجه به داشتن مجوز سندیکای حمل و نقل از وزارت کار، سندیکای حمل و نقل را با تطبیق آن با ماده 131 قانون کار جمهوری اسلامی ایران پس از طی مراحل قانونی به ثبت برسانند و به دنبال تشکیل انجمن تهران انجمنهای مشهد- بندر عباس- چابهار- سمنان- اصفهان و رشت و ... تشکیل شدند تا سال 1378 هنوز انجمنها نقش چندانی در اداره امور حمل و نقل نداشتند. در سال 1378 با توجه به سیاست انبساطی دولت در اقتصاد کشور زمینه برای تشکیل مجدد انجمنهای صنفی حمل و نقل کالا در بخش حمل و نقل جاده ای فراهم شد و به این ترتیب در نخستین گام انجمن تهران با انجمنهای فعال آن زمان مانند بندر عباس، رشت، مشهد، چابهار و سمنان مبادرت به تشکیل سه کمیته کردند که این کمیته ها شامل موارد ذیل بود:
الف) کمیته بررسی مسائل بیمه مسئولیت کالا، بیمه رانندگان و بررسی کارمزد موسسات و شرکتهای حمل و نقل و تعیین نرخ حمل کالا.
ب) کمیته هماهنگی به منظور هماهنگی انجمنهای صنفی شرکتهای حمل و نقل موجود و هدایت شهرستانهایی که هنوز به تشکیل انجمن اقدام نکرده بودند.
ج) کمیته بررسی وضعیت ناوگان فرسوده و چگونگی جایگزینی ناوگان جدید به جای ناوگان فرسوده.
به این ترتیب نحوه ایجاد انگیزه سرمایه گذاری در بخش حمل و نقل، بررسی چگونگی توسعه حوزه فعالیت شرکتهای حمل و نقل در دستور کار این کمیته ها قرار گرفت. فعالیت این کمیته ها به تهیه و تدوین اساسنامه کانون انجامید و این اساسنامه به انجمنها ارسال شد و پس از نظرخواهی نهایی اساسنامه در اولین مجمع عمومی کانون انجمنهای صنفی موسسات و شرکتهای حمل و نقل کالای کشور که در سالن زمرد وزارت کار و امور اجتماعی تهران تشکیل شد، به تصویب رسید.
در این مجمع که حدود 35 انجمن شرکت کرده بودند ضمن تصویب اساسنامه کانون هیات مدیره و بازرسان نیز برگزیده شدند.

و بدین ترتیب هیات مدیره انجمنهای صنفی حمل و نقل کالای کشور به عنوان مرکز هدایت و هماهنگ کننده کلیه انجمنهای فعال سراسر کشور در این بخش رسما کار خود را آغاز و در ارائه فعالیتهای قبلی هیات موسس و ارائه کار کمیته ها اقدامات اساسی و ریشه ای انجام داد، این اقدامات نقش بسزایی در تعیین این تشکلها در نظام تصمیم سازی حمل و نقل داشته است که به اختصار به شرح آنها می پردازیم.

1- بیمه مسئولیت کالا
بر اساس قانون تجارت مسئولیت حمل کالا و بروز خسارات احتمالی در حین حمل بر عهده شرکتها و موسسات حمل و نقل گذاشته شده است و متاسفانه همین چالش قانونی در طول سالیان گذشته موجب شده تا شرکتهای حمل و نقل متحمل زیان های سنگینی شوند که بعضا به دلیل نا توانی در پرداخت خسارت و جلب رضایت صاحبان کالا با مشکلات پیچیده ای نیز مواجه می شدند. کانون انجمنهای صنفی حمل و نقل کالا از بدو تاسیس تلاش پیگیری را برای بیمه کردن مسئولیت شرکتها و موسسات حمل و نقل نزد شرکتهای بیمه گر آغاز نموده و نتیجه این تلاش باعث شد تا ضمن ترغیب شرکتهای بیمه برای حضور در این عرصه زمینه برای رقابتی شدن این بازار و کاهش نرخ بیمه مسئولیت از ابتدای تاسیس کانون که بالغ بر 15 برابر کاهش می باشد فراهم شود.

2- بیمه رانندگان
یکی از مشکلات اساسی رانندگان شریف فعال در بخش حمل و نقل در طول سالین گذشته عدم اطمینان به آینده و بلا تکلیف ماندن خانواده این قشر زحمت کش بعد از فوت یا از کار افتادگی آنان بود به طوری که حتی رانندگان از پوشش بیمه های تامین اجتماعی برای دارو و درمان خود و خانواده خویش محروم بودند، طرحهای متعددی در این زمینه از سوی سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور اجرا شده بود اما هر یک به دلیل نواقص متعدد با توفیق چندانی مواجه نشده بود، کانون انجمنهای صنفی شرکتها و موسسات حمل و نقل در 5/2 سال گذشته با همکاری سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور، اتحادیه های تعاونی و نمایندگان رانندگان، شرکتهای حمل و نقل دولتی و با مساعدت سازمان تامین اجتماعی، خویش فرماشدن بیمه رانندگان را به مجلس شورای اسلامی ارائه و نهایتا این طرح با همکاری کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ایران به تصویب رسید و به این ترتیب قشر شریف راننده از از سردرگمی رهایی یافت.

3- کاهش ضرایب مالیاتی
ضرایب بالای مالیاتی یکی از موارد اعتراض دست اندرکاران صنف حمل و نقل بود به طوری که مستحضر می باشید نرخ مالیاتی 33 % یکی از موانع سرمایه گذاری در این بخش بوده است، کانون انجمنهای صنفی موسسات و شرکتهای حمل و نقل از بدو تاسیس به عضویت در کمیسیون ترابری اتاق بازرگانی ضمن طرح مشکلات مطروحه با اتاق بازرگانی و با برگزاری نشستهای مشترک با سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور و مسئولان مالیاتی سرانجام موفق به کاهش ضریب مالیاتی مورد محاسبه در بخش حمل و نقل شد و این نرخ از 33% به 25% کاهش یافت که تلاش به منظور کاهش بیشتر این ضریب ادامه دارد.

4- نرخ کارمزد
نرخ پایین کارمزد تعیین شده برای شرکتها و موسسات حمل و نقل کالای داخلی از جمله چالش های اساسی این شرکتها محسوب می شود به گونه ای که امروزه این نرخ هیچ تناسبی با هزینه سرمایه گذاری و حتی هزینه فرصت سرمایه گذاری انجام شده در این بخش را ندارد و به این ترتیب شاهد فقدان سود آوری و توقف ورود سرمایه گذاری جدید و حتی خروج سرمایه های موجود در این بخش هستیم. بر این اساس یکی از اقدامات محوری کانون در یک سال اخیر اجرای طرح مطالعاتی تعیین نرخ کارمزد شرکتهای حمل و نقل بوده است و با تلاشهای به عمل آمده نتایج این مطالعات هم اکنون تدوین شده که پس از بازنگری مجدد به مسئولان سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور ارائه خواهد شد.

5- اصلاح بارنامه (حذف نسخ زائد بارنامه)
در طول سالهای گذشته بارنامه در کشور ما تبدیل به اهرمی برای وصول مطالبات بخش های مختلف دولتی شده بود و دست اندر کاران و متصدیان حمل و نقل مجبور بودند با صرف وقت و هزینه شخصی عوارض دولتی را دریافت و به خزانه واریز کنند، از سوی دیگر با افزوده شدن بندهای متعدد وصول عوارض در بارنامه زمینه باری صدور بارنامه های تقلبی و سوء استفاده از بارنامه برای فرار از پرداخت این عوارض فراهم شده بود، با تلاشهایی که کانون در طول یک سال اخیر با مساعدت و همکاری سازمان حمل و نقل و پایا نه های کشور انجام داد، موفق شد تا نسخ مربوط به بیمه سازمان تامین اجتماعی و وزارت امور اقتصادی و دارایی را حذف کند.

6- حضور کانون در کمیسیون ماده 12
کمیسیون ماده 12 به عنوان مرجع رسیدگی کننده به تخلفات شرکتها و موسسات حمل و نقل مطرح است. در گذشته نمایندگان صنف در هیچ تصمیم گیری شرکت نداشتند ولی اکنون با توجه به هماهنگی که بین کانون و سازمان محترم حمل و نقل و پایانه های کشور وجود دارد یکی از اعضای سه نفر منتخب معاونت محترم وزیر و ریاست سازمان حمل و نقل، رئیس کانون موسسات و شرکتهای حمل و نقل می باشد.

7- پیشنهاد ساخت شهرکهای حمل و نقل به جای ساخت پایانه های به سبک دولتی
با تصویب سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور، کلیه انجمنهایی که توان خرید پایانه خصوصی و یا ساخت شهرک حمل و نقل را دارند با هماهنگی و تایید کانون می توانند نسبت به خرید و یا ساخت پایانه خصوصی و شهرک حمل و نقل اقدام نمایند که در این راستا شهرکهای موسسات و شرکتهای حمل و نقل تهران با برآورد 330 میلیارد ریال به عنوان بزرگترین شهرک خاورمیانه و شهرکهای حمل و نقل اهواز و زنجان کار خود را آغاز کرده اند، شهرک حمل و نقل اردبیل نیز به زودی کار ساخت و ساز را آغاز خواهد کرد.

8- بررسی نارسایی قانون تجارت
این قانون قبلا جهت نظرخواهی به انجمن های عضو اعلام شده و با همکاری دفتر حقوقی سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور در صدد رفع این مشکل نیز هستیم.

9- آموزش دوره های کوتاه مدت مدیریت حمل و نقل
اولین دوره از این آموزشها در تهران انجام شده و هم اکنون در بندر عباس نیز در حال انجام است که انشاالله این آموزشها نیز ادامه و تداوم داشته است.

10- هماهنگی بین انجمنهای شهرستانها با سازمان پایانه های استان
در طی سالهای گذشته در مواردی بین بعضی از انجمنها با سازمان عدم هماهنگی ایجاد می شد که با دستور مقام محترم سازمان و اعزام نمایندگان کانون و همکاری مدیران محترم سازمان حمل و نقل هماهنگی لازم برقرار گردید.

11- ایجاد ارتباط نزدیک با کانون انجمنهای صنفی رانندگان و رفع تنشها و سوء تفاهمات بین دو کانون

12- عملکرد روابط عمومی
به دنبال تشکیل کانون انجمنهای نفی شرکتها و موسسات حمل و نقل فعالیت روابط عمومی این کانون آغاز شد، روابط عمومی به عنوان پل ارتباطی کانون با رسانه های ارتباطی جمعی تا کنون تلاش پیگیری در خصوص انعکاس نظرات کانون از طریق رسانه های گروهی به انجام رسانده است.
از سوی دیگر روابط عمومی کانون با انتشار نشریه صدای کانون به انعکاس نظرات دست اندرکاران بخش حمل و نقل و اعلام سیاستهای جدید کانون پرداخته است که امید است با حمایت بیشتر اعضاء زمینه برای انتشار منظم نشریه فراهم گردد.

13- هماهنگی با سازمان پایانه ها برای واگذاری مسئولیتها به بخش غیر دولتی
یکی از اهداف اصلی ایجاد تشکلهای صنفی تلاش برای واگذاری تصدیگریهای دولتی به دست اندرکاران بخش خصوصی بود. بر این اساس تا کنون با تلاشهای پیگیر کانون زمینه برای واگذاری برخی از مسئولیتها نظیر اراده سالنهای اعلام بار، توضیع بارنامه، بررسی صلاحیت متقاضیان تاسیس شرکت حمل و نقل و غیره به انجمنهای صنفی فراهم شده است.

14- عضویت کانون در کانون عالی کارفرمایی
با تلاشهای کانون نماینده این تشکل در نخستین دوره انتخابات کانون عالی کارفرمایی با کسب اکثریت آراء به عنوان رئیس کانون عالی کارفرمایی انتخاب و در دوره دوم نیز نماینده کانون به عنوان نایب رئیس کانون عالی انتخاب شد.

15- حذف کسر 4 درصد کرایه حمل
با تلاشهای کانون، قانون کسر 4 درصد کرایه حمل که بر اساس قانون بودجه سال 81 باید از محل کرایه حمل برای توسعه ناوگان حمل و نقل ریلی تامین میشد، لغو گردید.

چشم انداز آینده:

کانون انجمنهای صنفی شرکتها و موسسات حمل و نقل در راستای ارتقاء نقش تشکلهای صنفی در تصمیم سازی و رفع مشکلات پیش روی این صنعت اهداف کلانی را برای آینده صنعت حمل و نقل طراحی کرده است که از آن جمله میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:

- تدوین برنامه راهبردی برنامهبرای اقتصادی کردن سرمایه گذاری در صنعت حمل و نقل
- رایزنی با نظام بانکی و مسئولان سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور برای نوسازی ناوگان
- ارتقاء نقش تشکلهای صنفی در سیاستگذاری بخش حمل و نقل
- تلاش برای به عهده گرفتن مسئولیتهای تصدی گرایانه دولت
- ایجاد انگیزه و معرفی بخش حمل و نقل برای جذب سرمایه گذاریهای بخش خصوصی در ایجاد شهرکهای حمل و نقل
- برگزاری دوره های آموزشی برای مدیران شرکتهای حمل و نقل
- تشکیل همایشهای تخصصی در سطح منطقه ای و سراسری